Het vrijwilligeterugkeerprogramma omvat een re-integratiesteun in het land van herkomst. Dankzij die re-integratie worden problemen die migranten bij hun terugkeer zouden kunnen ondervinden, opgevangen en kunnen maatschappelijk werkers concrete oplossingen aanreiken: de steun kan gebruikt worden voor het opstarten van een micro-onderneming, renovatie of huur van een woning, hulp bij het zoeken naar werk, om medische kosten betalen…

Re-integratiepartners

Voor de opzet van re-integratieprojecten werkt Fedasil samen met twee organisaties die kunnen rekenen op een wereldwijd partnernetwerk: IOM (Internationale Organisatie voor Migratie) en Caritas International. Beide organisaties contacteren hun lokale partners of kantoren om er op toe te zien dat de re-integratie van de migranten optimaal verloopt. Bovendien spelen de lokale re-integratiepartners een informatieve rol: ze groeperen zoveel mogelijk informatie over de regio of stad waarnaar teruggekeerd wordt en evalueren de sociaaleconomische situatie. Ze onderzoeken ook de verschillende mogelijkheden voor de integratie van de migranten.

De re-integratiepremies worden niet cash aan de migranten uitbetaald, maar wel aan de lokale partners die dan de nodige betalingen uitvoeren. Deze premies moeten binnen de twaalf maanden na de terugkeer worden aangewend. Gedurende dat jaar volgen de partners van IOM en Caritas de projecten op en verzamelen ze terugkeerverhalen.

Toegang tot re-integratie

De toegang tot re-integratie hangt af van het statuut van de migrant: land van herkomst, administratief statuut en kwetsbaarheid. Bij de aanvraag tot vrijwillige terugkeer analyseren de terugkeerbegeleiders de persoonlijke situatie van de migranten en bepalen ze de mogelijkheden tot re-integratie.

Re-integratiesteun bestaat uit materiële bijstand door de lokale partners. Deze bijstand omvat verschillende niveaus:

• De basis materiële hulp is toegankelijk voor de mensen uit landen waarvoor een visum voor België verplicht is, en op voorwaarde dat de personen ooit een verzoek om internationale bescherming hebben ingediend, ongeacht het feit of ze nu uitgeprocedeerd zijn of niet.
• Hier kan een aanvullende hulp aan worden toegevoegd, toegankelijk voor verzoekers om internationale bescherming gedurende hun procedure of gedurende de termijn van 30 dagen die volgt op het bevel om het grondgebied te verlaten.
• Hiernaast is er ook een re-integratiesteun verleend toegankelijk voor personen die aan de kwetsbaarheidscriteria voldoen. Om deze complementaire steun voor te stellen, baseert de terugkeerbegeleider zich op de persoonlijke situatie van de betrokkene. Volgende personen komen hiervoor in aanmerking: zwangere vrouwen, personen met gezondheidsproblemen, slachtoffers van mensenhandel, families met kinderen, enz.